Column Welkom in België

Vorige week was het weer zover, huiszoeking bij voetbalclub Standard de Liège. Speurders van het Luikse parket hebben ter controle de boekhouding meegenomen. In 2004 zijn de inkomsten gecontroleerd, dit jaar zijn de uitgaven aan de beurt, luidt het. Nu, Belgische voetbalclubs zijn geen normale bedrijven, dat is al langer geweten. Ze zijn afhankelijk van blessures en een bal die al dan niet op de paal belandt. Van vrijwilligers in de kantine tot subsidiëring van provinciale of gemeentelijke overheden. Men noemt dat amateurisme, maar vergis u niet. De professionalisering van grote en mindergrote nationale en provinciale clubs in België is al enkele jaren in volle expansie.

Ten eerste is er het hervormingsplan van KBVB-voorzitter Jan Peeters, opgemaakt in januari 2002, dat de scheiding tussen het betaald en het amateurvoetbal transparant moet maken. De bedoeling was om te komen tot de oprichting van vier VZW’s. Naast de vzw KBVB zouden de vzw Betaald Voetbal en de vzw Amateurvoetbal met de vzw Liga Zuid en de vzw Liga Noord, kunnen bestaan. Veel vzw’s waarvan drie jaar na datum helaas bijzonder weinig vernomen is. Evenmin van de toen voorgestelde provinciale kampioenschappen.

Nu ja, Bondsvoorzitter Peeters is wel degelijk bezig met een algemene structurele hervorming. Nu en dan heeft hij wel eens goede plannen maar vaak kunnen die, door een tekort aan middelen en tijd, niet geconcretiseerd worden. Resultaat is dat we nu in een situatie verzeild geraakt zijn waar het licentiesysteem op de grillige lijn tussen het betaald voetbal en het amateurvoetbal ligt. Elke club, en dat zijn er wel wat, die niet aan die verplichtingen onderworpen zijn krijgen vaak vrij spel.

Het mag dan wel wat geluwd zijn rond het verrichte onderzoek naar zwartwerk en verdachte geldstromen bij voetbalclubs, toch broeit het er nog van allerlei ongeregeldheden. Zo zijn er privé-sponsors die het tekengeld van een speler betalen om zodoende zwart geld weg te spelen. Ook zijn er nog steeds kleine clubs die spelers van vreemde origine huisvesten en werk geven waar ze nimmer op moeten verschijnen. Diezelfde spelers krijgen daarbovenop ook nog eens een flinke, niet aangegeven toelage bij winst. Is dat nu de sociaal-maatschappelijke rol van een voetbalclub?

Natuurlijk niet en we kunnen de lijst nog verder vervolledigen. Zo zijn er ook nog altijd wedstrijden in provinciale eindrondes die verkocht worden, kasgelden die verdwijnen, verdachte satellietorganisaties, opvallende giften en leningen voor infrastructuur en RSZ-gelden en nalatigheden in de boekhoudkundige verwerking van het spelersbezit. Eveneens zie je meer en meer Oost-Europese makelaars die zich in de strijd werpen en burgervaders die ongestoord aan populisme blijven doen.

Uiteindelijk hebben al die vermeende praktijken één ding gemeen: Een vaardige voorzitter die “goed” omringt is. Vaak gaat het hier over bestuurders, lees: goed boerende lokale zakenmannen, die aan grootheidswaanzin leiden. Mensen die als slagzin “Het doel heiligt de middelen” meedragen en die over lijken gaan voor de club. Tot ze natuurlijk op een blauwe donderdag de stekker uittrekken en de supportersmeute in de kou zetten.

Van transparantie is er in die clubs nog steeds geen notie gemaakt. De KBVB, het Belgische Gerechtsapparaat en de Europese Commissie durven, wat de steun aan voetbalclubs betreft, geen duidelijk standpunt in te nemen. Het onderwerp ligt te gevoelig en er wordt daarom koud en warm geblazen met vage criteria. Want kan een gemeentebestuur financiële steun aan voetbalclubs wettigen als er mensen onder het bestaansminimum leven? Deze en andere debatten over vermeende ongeregeldheden blijven helaas drie jaar na datum nog steeds onbesproken. Gelukkig gaat het sportief beter en zijn de resultaten van de Belgische ploegen en van de Rode Duivels erg hoopgevend, zucht. Welkom in België.