Kroniek van een corrupte Fifa: deel 1

In het land der blinden is éénoog koning

Ooit was voetbal nog voetbal. Ooit werd het spelletje nog gespeeld door goedige amateurs, die zich gewoon wilden vermaken door een balletje te trappen, en als je wat boven de middelmaat uitstak kon je er misschien een beetje aan verdienen, maar voor velen was dat maar een utopie. En dan nog, zij die toen ‘iets’ verdienden, konden daar bijlange niet van leven. Hoe is het zo gekomen? Hoe is een volkse sport kunnen uitgroeien tot de miljardenbusiness die wij heden ten dage kennen? Heeft de commercie het voetbal echt naar de verdoemenis geholpen? Eigenlijk wel, ja.

Sinds de commercie in het voetbal is geslopen, is er geen huis meer te houden met de vette contracten van sponsors allerhande, draait het voetbal eigenlijk niet om het spel, maar om het geld. De evolutie van een onderneming loopt toch ook gestaag met de evolutie van het beleid? Dan houdt de wereldvoetbalbond Fifa hetzelfde tempo aan als het voetbal zelf.

Het begrip ‘commercie in het voetbal’ zou pas in het spelletje geslopen zijn bij het ingaan van het mandaat van Joao Havelange, Fifa-voorzitter van 1974 tot 1998. Havelange beschouwde zich als de belangrijkste sportleider op aarde. Zijn curriculum vitae ziet er indrukwekkend uit. De inmiddels 90-jarige Braziliaan studeerde af in de richting rechten en had een meer dan succesvolle sportcarrière. Als zwemmer werd hij Braziliaans en Zuid-Amerikaans kampioen en nam hij deel aan de Olympische spelen van Berlijn in ’36. Na zijn sportcarrière zetelde hij in menig bestuur van verschillende bedrijven. Ook was hij zeer actief in tal van sportfederaties; zo was hij een tijdje functionaris bij het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en voerde hij dus de plak bij de Fifa van ’74 tot ’98.

Havelange (foto) had een erg grote dunk van zichzelf. Hij beschouwde zich als de belangrijkste sportleider op aarde. Die instelling werd nog meer kleur toegedaan door zijn kandidatuur van de Nobelprijs van de Vrede van ’88. Als voorzitter van de wereldvoetbalbond stond hij vooral bekend om zijn pendeldiplomatie. Havelange, zoon van een Belgische vader, reisde de wereld rond op zoek naar zakelijke contacten om zijn netwerk groter en groter te maken. Let wel, hij ontmoette louter en alleen bondsvoorzitters, voetbalaangelegenheden. Met vorsten, keizers en presidenten hield hij zich niet bezig, slechts bondsvoorzitters waren zijn spreekbuis.

Havelange zag het voetbal groots. Om het voetbal groots te maken, was er geld nodig, geld van bedrijven die investeerden in de inmiddels populairste sport van de wereld. Er mag gesteld worden dat Havelange de grootschalige commercie het voetbalwereldje deed integreren. Maar waar commercie is, loert eigenbelang om de hoek. In het volgende deel komt u meer te weten over de wandaden van Havelange en zijn opvolger Sepp Blatter, aangetoond door de Britse onderzoeksjournalist David Yallop. [AN]