Kroniek van een corrupte Fifa: deel 3

"De Fifa is tien keer corrupter dan het IOC"

In het tweede deel kon u lezen hoe David Yallop de stellingen uit zijn boek ‘How they stole the game’ met hand en tand verdedigde. Met deze onthullingen was Fifa-baas Joseph Blatter (foto) natuurlijk allerminst opgezet. De Zwitser spande dan ook een rechtszaak aan tegen de Britse onderzoeksjournalist. En laten we duidelijk wezen, het boek van Yallop zal ongetwijfeld een rist van onjuistheden bevatten. Met deze instelling trok Blatter naar de rechter, maar zeker is ook dat evenveel dingen daadwerkelijk waar zullen zijn, alleen zal dat moeilijk te weerleggen zijn.

 

De rechter oordeelde echter dat de Fifa een niet-transparante organisatie was en daardoor zulke beweringen zelf over zich heen riep. Eigen schuld dus, volgens de rechtbank. In tegenstelling tot zijn opvolger, had Havelange geen neiging om naar de rechter te stappen. Vreemd, want de Braziliaan werd toch evenveel als Blatter beschuldigd van donkere praktijken? Er zijn twee mogelijkheden om dit te verklaren. Primo: hij wist dat een eventuele klacht ongegrond zou worden verklaard. Secundo: Hij is schuldig aan (meerdere) beweringen van Yallop. Welke van de twee nu waarheid is, zal wellicht niemand te weten komen.

 

Blatter is geen dommerik. Dat blijkt onder andere uit zijn herverkiezing van '02. Leep als hij is kon hij in ‘01 zijn grootste aartsrivaal naar zijn front lokken. Het ging om Guido Tognoni, ex-perschef van de Fifa, en zes jaar daarvoor nog ontslagen door Blatter. Revanche, dat wilde Tognoni toen. Hij haalde alle trucs uit de kast om Blatter in een negatief daglicht te stellen. Maar Blatter haalde Tognoni terug, onder de ogen voor zijn rivaal Lennart Johansson, die een naaste medewerker zag vertrekken.

 

In datzelfde jaar gebeurden overigens meerdere interessante dingen. Zo werd op 13 april in het Zwitserse Zug voor de rechtbank van Koophandel de marketinggroep ISMM (International Sports Media & Marketing) en diens dochtermaatschappij ISL (International Sports & Leisure) failliet verklaard. De laatstgenoemde kreeg naar aanleiding van Euro 2000 nog heel wat aandacht in de Lage Landen. ISL had toen, al sinds lang, de marketing- en tv-rechten van het EK in handen.

 

ISL is een vreemd bedrijf. Het werd opgericht door de grote baas van Adidas, Horst Dassler. In ’82 kreeg het een eerste keer de commerciële rechten voor een wereldkampioenschap. Sindsdien groeide ISL parallel met het voetbal, in erg stijgende lijn dus. Naast het WK had ISL ook de rechten van het wereldkampioenschap atletiek en de Olympische Spelen in handen. Maar in ’95, een jaar voor de Olympische Spelen in Atlanta, zette het IOC de samenwerking stop. ISL had dus alleen nog maar de WK’s en EK’s om munt uit te slaan. Een doemscenario leek zich voor te gaan doen, toen er zich een kaper op de kust voordeed, maar Blatter hield voet bij stuk. Nochtans oversteeg het bod van Mark McCormack van IMG dat van ISL, maar Blatter weigerde standvastig elke onderhandeling met McCormack, hoewel dat van de Schot toch aanlokkelijker was dan dat van ISL? Dit toont aan dat Blatter een speciale band had met ISL.

 

In een gelijkopgaande stemming binnen het Uitvoerend Comité van de Fifa haalde ISL het erg nipt. Het haalde de niet-Europese tv-rechten en de marketingrechten van de WK’s ’02 en ’06 binnen. De baas van ISL, Hans Schurtenberger, zag het echter té groot. Door de vetpot van het WK kreeg Schurtenberger een ware koopziekte. Hij kocht de rechten van de Chinese voetbalcompetitie voor ruim 100 miljoen euro, sponsorde de Braziliaanse voetbalclub Flamengo (Havelange?) voor 500 miljoen euro gespreid over vijftien jaar en stak 235 miljoen dollar in de Amerikaanse CART (autosport). De druppel die de emmer deed overlopen was de sponsoring van het mannentennis (ATP), 1,2 miljard dollar. Aan al deze wurgcontracten ging ISL uiteindelijk ook kapot.

 

Toen Blatter in ’02 met tweederde van de stemmen werd herverkozen, was Lennart Johansson de grote verliezer. Hij en vijf andere ondervoorzitters van de Fifa stapten naar de rechter en beschuldigden Blatter voor al het kwade dat er op aarde geschiedde. Een belangrijke schakel binnen de clan-Johansson was Michel Zen-Ruffinen, de rechterhand van Blatter, die zich uiteindelijk ook tegen Blatter keerde.

 

Blatter en zijn voorganger Havelange verzamelden gedurende hun ambtstermijnen verschillende vazallen rond hen en lieten die rijkelijk meegenieten uit de vetpotten van het voetbal. Als de Zwitser in ’06 weer wordt herverkozen, dreigt net als ‘n ’02 de grote scheuring tussen de Europese voetbalbond (Uefa) van Johansson en de Fifa van Blatter. Het is triestig om te zien dat de corrupte Fifa de eigen stal zelf niet kan uitmesten, terwijl het IOC dat (grotendeels) wel kon.

 

Johansson (foto) zei na de verkiezing in ’02 het volgende. “Ik schaam me dat ik lid ben van de Fifa. Ik heb ook vernomen dat we nu slechts weten wat de top van de ijsberg is. Er komt elke dag meer naar buiten, maar we weten nog lang niet alles. Ik weet bijvoorbeeld nog steeds niet hoeveel Blatter nu eigenlijk verdient. Ik heb Blatter na deze beschuldigingen gevraagd af te treden, maar hij weigerde. De toekomst van het voetbal staat op het spel, de Europeanen moeten hun verantwoordelijkheid nemen.”

 

Benieuwd of de strijdvaardigheid van de Uefa even groot is als Blatter weer wordt herverkozen. De verkiezing vindt dit jaar plaats tijdens een congres voorafgaand aan het WK, en echte tegenkandidaten hebben zich nog steeds niet gemeld. [TH]