Totò Schillaci, de ster van Italia 90

 

Maar het WK leverde uiteraard ook mooie, onvergeetlijke momenten op: het mooie voetbal van Duitsland met Lothar Matthaus in een hoofdrol, de verrassende Kameroeners met de danspasjes van Roger Milla, de stunt van de Ieren die de kwarfinale bereikten en de sterke prestaites van de Rode Duivels in de groepsfase. De Italianen van hun kant behaalden dan wel geen wereldtitel, maar de tifosi konden een nieuwe held in hun armen sluiten: Salvatore ‘Totò’ Schillaci, topschutter van het tornooi met zes doelpunten.

 

De beslissende factor

Salvatore Schillaci was het WK nochtans als reservespeler van de Squadra Azzura begonnen. De Siciliaan had in de nationale ploeg af te rekenen met de concurrentie van Gianluca Vialli, Andrea Carnevale en opkomend talent Roberto Baggio, die het tornooi ook als bankzitter begon. Eén seizoen voor het WK was er bij het nationale elftal nog geen sprake van Schillaci, maar zijn opgemerkte prestaties bij Messina – Schillaci werd in de Serie B topschutter met 23 doelpunten – leverden hem een transfer naar Juventus en een daarop volgende selectie voor de Squadra op.

 

In haar openingswedstrijd zetten de Italianen de Oostenrijkers vast in hun eigen doelgebied, maar Lindenberger haalde uit met enkele miraculeuze reddingen op pogingen van Vialli en Donadini. In de 74ste minuut wisselde bondscoach Azeglio Vicini Andrea Carnevale voor Salvatore Schillaci. Een wissel die het verdere verloop van het WK zou bepalen want na slechts vier minuten zorgde hij voor het verlossende Italiaanse doelpunt. Op een voorzet van Donadoni kopte de kleine Siciliaan het leer voorbij Lindenberger in het dak van het doel.

 

Tegen de Verenigde Staten begon Schillaci opnieuw op de bank, maar na een opgemerkte invalsbeurt – hij stond opnieuw nog maar net op het veld wanneer hij zijn kopbal door Tony Meola van de lijn zag gekeerd worden – verzekerde hij zich van een basisplaats tegen Tsjechoslowakije. Hij bewees zijn waarde en zorgde al na 9 minuten voor de 1-0, opnieuw met het hoofd, tegen de sterke Tsjechen en Slowaken.

 

Sprekende ogen

Het voetbalpubliek maakte niet alleen kennis met het Torinstinct van Toto Schillaci. De in Palermo geboren aanvaller wist als geen ander het publiek te beroeren – en vermaken – met zijn schitterende gelaatsuitdukkingen wanneer hij, naar eigen zeggen, een strafschop onthouden werden. “Kijk die ogen, ze spuwen vuur,” wist voetbalcommentator Dirk Abrams het nog het best van allemaal te verwoorden.

 

Zowel in de achtste en kwartfinales wist Schillaci weer zijn doelpuntje weer mee te pikken en bezorgde hij bijna in zijn eentje – Walter Zenga keepte ook een uitstekend WK – Italië een plaats bij de laatste vier. Tegen Uruguay opende hij met een schitterend afstandschot de score en tegen de Ieren volstond zijn treffer om door te stoten naar de laatste vier.

 

In de halve finale volgde het drama van Napels. Eerst stond Totò weer op de goede plaats om een zelf opgezette actie af te ronden, maar de tegentreffer van Claudio Cannigia en de strafschoppenreeks waren er teveel aan voor Italië. Ironisch genoeg schoot Schillaci zich vanop de strafschopstip naar de titel van topschutter.

Net zo snel als zijn ster naar de horizon rees, viel ze na het tornooi ook terug naar beneden. Bij Juventus kon hij zijn status van goaltjesdief niet bevestigen en een transfer naar Inter Milaan leverde weinig beterschap op met 11 doelpunten in 30 wedstrijden, verspreid over twee seizoenen. In 1994 koos hij eieren voor zijn geld en verhuisde hij als eerste Italiaan naar de J-League in Japan waar hij voor Jubilo Iwata uitkwam. In 1999 besliste hij om zijn voetbaschoenen aan de wilgen te hangen.

 

Een grootse carrière kende Schillaci dus niet. Met 1 UEFA Cup en 1 nationale beker oogt zijn palmares magertjes, maar de titel als ‘FIFA World Cup Shoe 1990’ bezorgt hem wel een plaatsje in de geschiedenisboeken van het voetbal. Niet Diego Maradona of  Lothar Matthaus, maar wel Salvatore ‘Totò’ Schillaci is het symbool van het WK 90 in Italië.

Beelden: de zes doelpunten van Schillaci